Шупашкарти ваттисем «Бичурин тата хальхи самана» музея ҫитсе курнӑ. Кӳкеҫре вырнаҫнӑ ҫак учреждени фончӗ пуян. Музейра краведенипе тата этнографипе ҫыхӑннӑ материалсемпе паллашма пулать. Кунсӑр пуҫне унта Никита Бичурин пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ, унӑн тӗпчевӗсем тӗп вырӑн йышӑнаҫҫӗ.
Никита Бичурин Шупашкар тӑрӑхӗнчи Шемшер ялӗнче ҫуралнӑ. Нумай вӗренме ӳркенменскер паллӑ ученӑй-синолог пулса тӑнӑ.
«Никита Бичурин пурнӑҫӗ питӗ тӗлӗнтерчӗ. 1Китайра 13 ҫул ӗҫлесе пурӑнна чӑваш ӑсчахӗ Раҫҫее Китайпа ҫывӑхлатнӑ», — хавхаланса каласа кӑтартнӑ музейра пулса курнӑ хыҫҫӑн Любовь Сазанова пенсионерка.
Ӗнер ҫумӑра тата вӑйлӑ ҫиле пула Чӑваш Енре 4 округри 7 ялта электроэнерги сӳннӗ: Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш тата Шупашкар округӗсенче. Ҫил хушӑран ҫеккунтра 20 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрнӗ.
Каҫхине республикӑра юсав ӗҫӗсемпе 4 бригада ӗҫленӗ: 12 ҫын тата 4 техника.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнче пӑр ҫунӑ.
Ҫак йӗркесен авторӗ ҫак самантра пӗлнӗ тӑрӑх, пӑр Шупашкар районӗнчи Пранькка, Аначкасси, Мӑн Мамӑш ялӗсенче ҫунӑ. Пӑр ҫур сехете яхӑн ҫуса тӑнӑ, пӑр унта халӗ те ирӗлсе пӗтмен. Ҫав тӑрӑхра пурӑнакансем пӗлтернӗ тӑрӑх, уҫӑ вырӑнти мӗнпур пахчаҫимӗҫ ӳксе пӗтнӗ.
Шупашкар районӗнчи Чӑрӑшкасси шкулӗнче чӑваш ачисем ҫеҫ мар, ытти наци ывӑл-хӗрӗ те пӗлӳ илет. Унти шкулта чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ пулса чылай ҫул тӑрӑшакан Алина Николаева халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасем «тӑрӑшаҫҫӗ, пултаруллӑ. Чӑваш чӗлхипе литература урокӗсенче пире пӗртте кичем пулман. Урӑхла пулма та пултараймасть!
Пирӗн кунта таджик та, вырӑс та, мӑкшӑ та пур, ҫапах та пурте чӑвашла вӗренме тӑрӑшатпӑр», — тесе хыпарланӑ. Унта сӑмах улттӑмӗш класран вӗренсе тухнӑ ачасем пирки пырать.
ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, ЧР ӗҫлев министрӗн пӗрремӗш ҫумне ӗҫрен кӑларнӑ. Ку должноҫре Лариса Арсентьева 8 ҫул ӗҫленӗ.
Ку должноҫре вӑл 2017 ҫултанпа вӑй хунӑ. Унччен маларах ҫулталӑк ытла вӑл ЧР Элтеперӗн администрацийӗн ертӳҫин пӗрремӗш ҫумӗ пулнӑ. Тата кӑшт маларах вара Шупашкар район администрацийӗнче ӗҫленӗ.
Хальхи вӑхӑтра ял-хулара ача-пӑча мотоциклпа вӗҫтерсе ҫӳренине час-часах курма пулать. Ӗнер Шупашкар районӗнчи Янашкасси ялӗнче 12 ҫулхи ача питбайкпа пынӑ. Хӑйӗнпе пӗрле вӑл 15 ҫулти пассажира та лартнӑ.
Урапа ҫулӗпе пынӑ чухне яш руле айккинелле пӑрса янӑ та мотоцикл ҫаврӑнса ӳкнӗ.
Инкекре яшсем аманнӑ, ҫамрӑк водитель вара пульницӑра, травматологи уйрӑмӗнче, сипленӗ.
Питбайк хуҫи — 12-ри ачан ашшӗ-мӗн. Ӑна административлӑ майпа явап тыттарӗҫ. Йӗрке хуралҫисене вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, ывӑлӗ мотоцикла хӑй тӗллӗн, ашшӗнчен ыйтмасӑр чӗртсе тухнӑ имӗш.
Ҫӗртме уйӑхӗн 10-11-мӗшӗсенче Шупашкар округӗнче «Ясна музыка» фестиваль 4-мӗш хут иртӗ. Кӑҫал унта пӗрремӗш хут ытти регионтан та пухӑнӗҫ. Кӑҫал фольклорти тата хальхи музыкӑри тараватлӑх йӑлисене уҫса парӗҫ.
Ҫӗртмен 10-мӗшӗнче «Ясна» этнокомлексра конкурсҫӑсем пултарулӑхӗпе паллаштарӗҫ, ӑсталӑх класӗсем, эскурисисем иртӗҫ, наци культурипе паллаштарӗҫ. Концерт 17 сехетре пуҫланӗ.
Ҫӗртмен 11-мӗшӗнче гала-концерт Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре иртӗ. Унта Раҫҫей тата пӗтӗм тӗнчери конкурссен лауреачӗсем сцена ҫине тухӗҫ.
Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищинче паллӑ совет тата Раҫҫей композиторне, пианистне, педагогне, СССР халӑх артистне Андрей Эшпая халалласа концерт иртӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Андрей Эшпай Чӑваш Ене хӑйӗн иккӗмӗш тӑван ҫӗршывӗ тесе каланӑ. Унӑн амӑшӗ, Александр Тогаев чӑваш композиторӗн тӑванӗн хӗрӗ, Шупашкар районӗнчи Шемшер ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн ашшӗ — ҫармӑссен профессиллӗ пӗрремӗш композиторӗ. Вӑл фольклор пухнӑ. Ҫемье Степан Максимов чӑваш композиторӗпе туслӑ пулнӑ.
Пӗчӗк Андрей кашни ҫуллах Сӗнтӗрвӑррине Тогаевсем патӗнче пурӑннӑ. Унта Родион Щедрин тата Ростислав Бойко композиторсем те пӗрре ҫеҫ мар хӑнана килсе ҫӳренӗ.
Ӗнер Шупашкар округӗнчи М-7 ҫул ҫинче патрульпе пост службин инспекторӗсем ватӑ арҫынна асӑрханӑ. Вӑл шӑнса кӳтнӗ, хӑй ӑҫтине ӑнланман. 88 ҫултискер аран калаҫнӑ.
Юрать-ха, ун ҫумӗнче паспорт пулнӑ. Ҫапла вӑл ӑҫта пурӑннине пӗлнӗ. Полици капитанӗ Артем Петров тата Руслан Пыркин лейтенант ватӑскере машинӑна лартса вӗри чей ӗҫтернӗ. Калаҫнӑ май вӗсем ҫакна пӗлнӗ: старик масар ҫине арӑмӗн вилтӑпри ҫине кайнӑ. Анчах тӗттӗмленнӗ те вӑл ҫулран аташса кайнӑ.
Инспекторсем ватӑскере киле йӗркеллех илсе ҫитернӗ.
Пӗр кунта Чӑваш Енри пилӗк тӑрӑхра типӗ курӑк ҫуннӑ.
Чаваш Енӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ талӑкра типӗ курӑка Улатӑр, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай тара Шупашкар тӑрӑхӗсенче сӳнтернӗ. Вӗсенче курӑк пурӗ 4 гектар ытла лаптӑк ҫинче ҫуннӑ. Сӗнтӗрвӑрри хулинче вут-ҫулӑм сарӑлса кайнипе Ҫеҫпӗл урамӗнчи дачӑна сиенленӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (01.08.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 26 - 28 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Матен Емельян Захарович, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Луч Григорий Васильевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Пётр Эйзин, чӑваш сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Андреев Василий Алексеевич, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Чиндыков Борис Борисович, драматург, прозаик, сӑвӑҫ ҫуралнӑ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ вилнӗ. | ||
| Ярды Валерий Николаевич, спортсмен ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Сизов Валентин Петрович, РСФСР тава тивӗҫлӗ артисчӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |